പുതിയ ക്രിമിനല്‍ നിയമ വ്യവസ്ഥ നാളെ മുതല്‍ പ്രാബല്യത്തില്‍

ഡല്‍ഹി: രാജ്യത്തെ മൂന്ന് പുതിയ ക്രിമിനല്‍ നിയമങ്ങളായ ഭാരതീയ ന്യായ സംഹിത (ബിഎൻഎസ്), ഭാരതീയ നാഗരിക് സുരക്ഷാ സൻഹിത (ബിഎൻഎസ്‌എസ്), ഭാരതീയ സാക്ഷ്യ നിയമം (ബിഎസ്‌എ) തിങ്കളാഴ്ച പ്രാബല്യത്തില്‍ വരും.
പരിഷ്ക്കരിച്ച നിയമങ്ങള്‍ നടപ്പാക്കുന്നതിന് മുന്നോടിയായി, വിവിധ കേന്ദ്ര മന്ത്രാലയങ്ങള്‍, സംസ്ഥാന/യുടി ചീഫ് സെക്രട്ടറിമാർ, പോലീസ് മേധാവികള്‍ എന്നിവരുമായി യോഗം ചേർന്ന് സർക്കാർ തയ്യാറെടുപ്പുകള്‍ നടത്തി.

നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിന് മുന്നോടിയായുള്ള ഒരുക്കങ്ങള്‍ ഇങ്ങനെ
പ്രവർത്തന പരിശീലനം
2024-25 അധ്യയന വർഷം മുതല്‍ സർവ്വകലാശാലകളുടെയും നിയമ വിദ്യാഭ്യാസ കേന്ദ്രങ്ങളുടെയും പാഠ്യപദ്ധതികളില്‍ പുതിയ നിയമങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തണമെന്ന് ബാർ കൗണ്‍സില്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ നിർബന്ധിതരാക്കിയിട്ടുണ്ട്. സ്കൂള്‍ വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പിന് ഒക്ടോബറിനും മാർച്ചിനുമിടയില്‍ ആറാം ക്ലാസുകള്‍ക്ക് മുകളിലുള്ള പ്രത്യേക മൊഡ്യൂളുകള്‍ ഉണ്ടായിരിക്കും.
ലാല്‍ ബഹാദൂർ ശാസ്ത്രി നാഷണല്‍ അക്കാദമി ഓഫ് അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ (LBSNAA), മുസ്സൂറി ഐഎഎസ്/ഐപിഎസ്/ജുഡീഷ്യല്‍ ഓഫീസർമാർക്കും ക്രൈം റെക്കോർഡ്സ് ബ്യൂറോകള്‍, ഫോറൻസിക് ലാബുകള്‍ മുതലായവയില്‍ നിന്നുള്ളവർക്കും അഞ്ച് ദിവസത്തെ പരിശീലന പരിപാടി സംഘടിപ്പിച്ചു.
ഡബ്ല്യുസിഡി, ഗ്രാമവികസന, പഞ്ചായത്തിരാജ് മന്ത്രാലയങ്ങള്‍ ജൂണ്‍ 21-ന് താഴെത്തട്ടിലുള്ള 40 ലക്ഷം ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കായി പുതിയ നിയമങ്ങളെക്കുറിച്ച്‌ ഹിന്ദി വെബിനാർ നടത്തി; ജൂണ്‍ 25ന് ഇംഗ്ലീഷില്‍ നടന്ന രണ്ടാമത്തെ വെബിനാറില്‍ 50 ലക്ഷത്തോളം പേർ പങ്കെടുത്തു.
പബ്ലിസിറ്റി, ബോധവല്‍ക്കരണം
ബ്യൂറോ ഓഫ് പോലീസ് റിസർച്ച്‌ ആൻഡ് ഡെവലപ്മെന്റ്, ഇന്റർ മിനിസ്റ്റീരിയല്‍ ഗ്രൂപ്പിന്റെ ശ്രമങ്ങളെ ഏകോപിപ്പിച്ച പബ്ലിസിറ്റി കാമ്ബെയ്നിനായി ഏകോപിപ്പിക്കുന്നു. തീമാറ്റിക് പോസ്റ്ററുകളും ഫ്ലയറുകളും എല്ലാ വകുപ്പുകളുമായും പങ്കിട്ടു. സോഷ്യല്‍ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകളില്‍ ഉപദേശങ്ങള്‍, പ്രസ് റിലീസുകള്‍, ഇൻഫോഗ്രാഫിക്സ് തുടങ്ങിയവയിലൂടെ പുതിയ നിയമങ്ങളുടെ വിപുലമായ ദൃശ്യപരത ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
പുതിയ ക്രിമിനല്‍ നിയമങ്ങളെക്കുറിച്ച്‌ പ്രസ് ഇൻഫർമേഷൻ ബ്യൂറോ 20 സംസ്ഥാന തലസ്ഥാനങ്ങളില്‍ പ്രാദേശിക മാധ്യമ പ്രവർത്തകർക്കായി ശില്‍പശാലകളും നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. പ്രാദേശിക മാധ്യമങ്ങളുടെ വ്യാപകമായ പങ്കാളിത്തത്തോടെ വർത്താ ലാപ്പുകള്‍ക്ക് കാര്യമായ ട്രാക്ഷൻ ലഭിച്ചുവെന്ന് ഒരു സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു. മറ്റ് തലസ്ഥാന നഗരങ്ങളിലും കൂടുതല്‍ വർത്താ ലാപ്പുകള്‍ നടത്തും,” ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.
ടെക് അപ്ഗ്രഡേഷൻ
എഫ്‌ഐആറുകളുടെ രജിസ്ട്രേഷൻ ഉള്‍പ്പെടെ സാങ്കേതിക അനുയോജ്യത സുഗമമാക്കുന്നതിന് നാഷണല്‍ ക്രൈം റെക്കോർഡ്സ് ബ്യൂറോ ക്രൈം ആൻഡ് ക്രിമിനല്‍ ട്രാക്കിംഗ് നെറ്റ്വർക്ക് ആൻഡ് സിസ്റ്റംസ് (സിസിടിഎൻഎസ്) ആപ്ലിക്കേഷനില്‍ പ്രവർത്തനപരമായ 23 മാറ്റങ്ങള്‍ വരുത്തിയിട്ടുണ്ട്. സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്ക്/ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങള്‍ക്ക് സാങ്കേതിക സഹായം നല്‍കുന്നുണ്ട്, അവലോകനത്തിനും ഹാൻഡ്ഹോള്‍ഡിംഗിനുമായി പിന്തുണാ ടീമുകളും ഒരു കോള്‍ സെന്ററും സജ്ജീകരിക്കുന്നു. എൻസിആർബി സങ്കലൻ ഓഫ് ക്രിമിനല്‍ ലോസ് എന്ന മൊബൈല്‍ വെബ് ആപ്ലിക്കേഷൻ മാർച്ച്‌ 14-ന് പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട്.
ക്രൈം സീനുകളുടെ വീഡിയോഗ്രാഫി/ഫോട്ടോഗ്രഫി, ജുഡീഷ്യല്‍ ഹിയറിംഗുകള്‍, കോടതി സമൻസുകള്‍ ഇലക്ട്രോണിക് രീതിയില്‍ കൈമാറല്‍ എന്നിവ സുഗമമാക്കുന്നതിന് നാഷണല്‍ ഇൻഫോർമാറ്റിക്സ് സെന്റർ , eSakshya, NyayShruti, eSummon തുടങ്ങിയ ആപ്ലിക്കേഷനുകള്‍ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. ആപ്പുകള്‍ സംസ്ഥാനങ്ങള്‍/യുടികള്‍ എന്നിവരുമായി പങ്കിട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു.
പോലീസിന്റെ ശേഷി
പോലീസ്, ജയിലുകള്‍, പ്രോസിക്യൂട്ടർമാർ, ജുഡീഷ്യല്‍ ഓഫീസർമാർ, ഫോറൻസിക് വിദഗ്ധർ, സെൻട്രല്‍ പോലീസ് ഓർഗനൈസേഷനുകള്‍ എന്നിവയുടെ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ബ്യൂറോ ഓഫ് പോലീസ് റിസർച്ച്‌ ആൻഡ് ഡെവലപ്മെന്റ് 13 പരിശീലന മൊഡ്യൂളുകള്‍ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. പരിശീലനവും അറിവും ലൈനില്‍ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഒരു കൂട്ടം മാസ്റ്റർ ട്രെയിനർമാരെയും നിയോഗിക്കും.
BPR&D ഇതിനകം 250 പരിശീലന കോഴ്സുകള്‍/ വെബിനാറുകള്‍/ സെമിനാറുകള്‍ നടത്തുകയും 40,000-ത്തിലധികം ഉദ്യോഗസ്ഥർ/ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്ക് പരിശീലനം നല്‍കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. പോലീസ്, ജയിലുകള്‍, ഫോറൻസിക്, പ്രോസിക്യൂഷൻ തുടങ്ങി നിരവധി ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ ശേഷി വികസനം സംസ്ഥാനങ്ങള്‍/ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങള്‍ ഏറ്റെടുത്തിട്ടുണ്ട്, ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥൻ പറഞ്ഞു. ഫീല്‍ഡ് പ്രവർത്തകരില്‍ നിന്നുള്ള സംശയങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിന് നിയമ-പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരുമായി ഒരു കണ്‍ട്രോള്‍ റൂമും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
നിയമകാര്യ വകുപ്പ്
വിവിധ മേഖലകളില്‍ നിന്നുള്ള പ്രതിനിധികളുമായി നിയമകാര്യ വകുപ്പ് നാല് കോണ്‍ഫറൻസുകള്‍ സംഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്, അതില്‍ ചീഫ് ജസ്റ്റിസ്, സുപ്രീം കോടതിയിലെയും ഹൈക്കോടതികളിലെയും ജഡ്ജിമാർ, മുതിർന്ന പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ, ഡൊമെയ്ൻ വിദഗ്ധർ എന്നിവർ പങ്കെടുത്തു.
യുജിസി, എഐസിടിഇ, സിഎഫ്‌ഐകള്‍ക്ക് കീഴിലുള്ള എല്ലാ ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളും സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും തിങ്കളാഴ്ച ഒരു ദിവസം നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങള്‍ സംഘടിപ്പിക്കും. പുതിയ ക്രിമിനല്‍ നിയമങ്ങളുടെ വിവിധ വ്യവസ്ഥകളെക്കുറിച്ച്‌ ഗ്രൂപ്പ് ചർച്ചകള്‍, ശില്‍പശാലകള്‍, സെമിനാറുകള്‍ തുടങ്ങിയവ ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള പോലീസ് സ്റ്റേഷനുകളും പരിപാടികള്‍ നടത്തും.

നിയമത്തിന്‍റെ ശ്രദ്ധേയമായ സവിശേഷതകൾ :
• സംഭവങ്ങൾ ഓൺലൈനായി റിപ്പോർട്ടുചെയ്യുക : പൊലീസ് സ്‌റ്റേഷനില്‍ നേരിട്ട് എത്താതെ ഒരു വ്യക്തിക്ക് ഇലക്‌ട്രോണിക് ആശയ വിനിമയത്തിലൂടെ സംഭവങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാം.(Section173 BNSS)
• ഏത് പൊലീസ് സ്റ്റേഷനിലും എഫ്ഐആർ ഫയൽ ചെയ്യാം : സീറോ എഫ്ഐആർ അവതരിപ്പിക്കുന്നതോടെ അധികാര പരിധി പരിഗണിക്കാതെ ഒരു വ്യക്തിക്ക് ഏത് പൊലീസ് സ്റ്റേഷനിലും പ്രാഥമിക അന്വേഷണ റിപ്പോർട്ട് (എഫ്ഐആർ) ഫയൽ ചെയ്യാൻ കഴിയും. നിയമ നടപടികൾ ആരംഭിക്കുന്നതിലെ കാലതാമസം ഇതുവഴി ഒഴിവാക്കാനാകും. കുറ്റകൃത്യം ഉടൻ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യാം. (Section 173 BNSS)
• എഫ്ഐആറിന്‍റെ സൗജന്യ പകർപ്പ് : ഇരകൾക്ക് എഫ്ഐആറിന്‍റെ സൗജന്യ പകർപ്പ് ലഭിക്കും. നിയമ നടപടികളിൽ അവരുടെ പങ്കാളിത്തവും ഉറപ്പാക്കും. (Section173 BNSS)
• അറസ്റ്റിനെക്കുറിച്ച് അറിയിക്കാനുള്ള അവകാശം : അറസ്റ്റുണ്ടായാൽ, ഒരു വ്യക്തിക്ക് അതിനെക്കുറിച്ച് ഇഷ്‌ടമുള്ള വ്യക്തിയെ അറിയിക്കാനുള്ള അവകാശമുണ്ട്. അറസ്റ്റിലായ വ്യക്തിക്ക് ഉടനടിയുള്ള സഹായം ഇത് ഉറപ്പാക്കും. Section 36 BNSS)
• അറസ്‌റ്റ് വിവരങ്ങളുടെ പ്രദർശനം : പൊലീസ് സ്‌റ്റേഷനുകളിലും ജില്ല ആസ്ഥാനങ്ങളിലും അറസ്‌റ്റ് വിശദാംശങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കും. അറസ്റ്റിലായ വ്യക്തിയുടെ കുടുംബാംഗങ്ങൾക്കും സുഹൃത്തുക്കൾക്കും സുപ്രധാന വിവരങ്ങൾ എളുപ്പത്തിൽ ആക്‌സസ് ചെയ്യാൻ ഇത് സഹായകമാകും. (Section 37 BNSS)
• ഫോറൻസിക് തെളിവ് ശേഖരണവും വീഡിയോഗ്രാഫിയും : കേസ് അന്വേഷണം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിന്, ഗുരുതരമായ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ നടക്കുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ ഫോറൻസിക് വിദഗ്‌ധർ സന്ദർശിച്ച് തെളിവുകൾ ശേഖരിക്കേണ്ടത് നിർബന്ധമാണ്. കൂടാതെ, തെളിവുകൾ നശിപ്പിക്കുന്നത് തടയാൻ കുറ്റകൃത്യം നടന്ന സ്ഥലത്തെ തെളിവെടുപ്പ് പ്രക്രിയ നിർബന്ധമായും വീഡിയോഗ്രാഫ് ചെയ്യുകയും വേണം. ഈ സമീപനം അന്വേഷണങ്ങളുടെ ഗുണനിലവാരവും വിശ്വാസ്യതയും വർധിപ്പിക്കും. (Section 176 BNSS)
• അതിവേഗ അന്വേഷണങ്ങൾ : പുതിയ നിയമങ്ങൾ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ അന്വേഷണത്തിന് മുൻഗണന നൽകുന്നു. വിവരങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തി രണ്ട് മാസത്തിനുള്ളിൽ നടപടി പൂർത്തിയാക്കണമെന്നാണ് ചട്ടം. (Section 193 BNSS)
• ഇരകൾക്കുള്ള അപ്‌ഡേറ്റുകൾ : ഇരകൾക്ക് അവരുടെ കേസിന്‍റെ പുരോഗതിയെക്കുറിച്ച് 90 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ അപ്‌ഡേറ്റ് ചെയ്യണം. (Section 193 BNSS)
• ഇരകൾക്ക് സൗജന്യ വൈദ്യ ചികിത്സ : സ്‌ത്രീകൾക്കും കുട്ടികൾക്കും എതിരായ കുറ്റകൃത്യങ്ങളില്‍ ഇരകൾക്ക് സൗജന്യ പ്രാഥമിക ശുശ്രൂഷയോ വൈദ്യ ചികിത്സയോ പുതിയ നിയമങ്ങൾ ഉറപ്പുനൽകുന്നുണ്ട്. (Section 397 BNSS)
• ഇലക്‌ട്രോണിക് സമൻസ് : നിയമ നടപടികൾ ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നതിനും പേപ്പർവർക്കുകൾ കുറയ്ക്കുന്നതിനും വേണ്ടി സമൻസുകൾ ഇലക്‌ട്രോണിക് ആയി നൽകും. (Section 64, 70, 71 BNSS)
• വനിത മജിസ്‌ട്രേറ്റിന്‍റെ മൊഴികൾ : സ്‌ത്രീകൾക്കെതിരായ ചില കുറ്റകൃത്യങ്ങളിൽ, ഇരയുടെ മൊഴികൾ, സാധ്യമാകുന്നിടത്തോളം, വനിത മജിസ്‌ട്രേറ്റും അവരുടെ അഭാവത്തിൽ സ്‌ത്രീയുടെ സാന്നിധ്യത്തിൽ പുരുഷ മജിസ്‌ട്രേറ്റും രേഖപ്പെടുത്തും.
• പരിമിതമായ അഡ്‌ജേൻമെന്‍റുകൾ : കേസ് ഹിയറിങ്ങുകളിലെ അനാവശ്യ കാലതാമസം ഒഴിവാക്കാനായി കോടതികളില്‍ പരമാവധി രണ്ട് മാറ്റിവെക്കൽ അനുവദിക്കും. (Section 346 BNSS)
• സാക്ഷികളുടെ സംരക്ഷണ പദ്ധതി : സാക്ഷികളുടെ സുരക്ഷയും സഹകരണവും ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിന് എല്ലാ സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളും സംരക്ഷണ പദ്ധതി നടപ്പാക്കാൻ പുതിയ നിയമം നിര്‍ദേശിക്കുന്നു. (Section 398 BNSS)
• ലിംഗഭേദം ഉൾപ്പെടുത്തി : ‘ലിംഗം’ എന്നതിന്‍റെ നിർവചനത്തിൽ ഇപ്പോൾ ട്രാൻസ്‌ജെൻഡർ വ്യക്തികളും ഉൾപ്പെടുന്നു. (Section 2(10) BNS)
• ജെന്‍ഡര്‍ ന്യൂട്രല്‍ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ : സ്‌ത്രീകൾക്കും കുട്ടികൾക്കുമെതിരായ വിവിധ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ ലിംഗഭേദമില്ലാതെ എല്ലാ ഇരകളെയും കുറ്റവാളികളെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന തരത്തില്‍ ജെന്‍ഡര്‍ ന്യൂട്രലാക്കി
• എല്ലാ നടപടികളും ഇലക്‌ട്രോണിക് മോഡില്‍ : എല്ലാ നിയമ നടപടികളും ഇലക്‌ട്രോണിക് രീതിയിൽ നടത്തുന്നത് ഇരകൾക്കും സാക്ഷികൾക്കും കുറ്റാരോപിതർക്കും സൗകര്യപ്രദമാകും. ഇതുവഴി മുഴുവൻ നിയമ നടപടികളും കാര്യക്ഷമമാവുകയും വേഗത്തിലാവുകയും ചെയ്യുന്നു. (Section 530 BNSS)
• പൊലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ പോകുന്നതിൽ ഇളവ് : സ്‌ത്രീകൾ, 15 വയസിന് താഴെയുള്ളവർ, 60 വയസിന് മുകളിലുള്ളവർ, ഭിന്നശേഷിക്കാര്‍ ഗുരുതരമായ രോഗമുള്ളവർ എന്നിവർക്ക് പൊലീസ് സ്റ്റേഷനുകളിൽ ഹാജരാകുന്നതിൽ ഇളവുണ്ട്. ഇവർക്ക് താമസ സ്ഥലങ്ങളില്‍ പൊലീസ് സഹായം ലഭിക്കും. (Section 179 BNSS)